مفهوم شبکه های اجتماعی
در مفهم شبکه های اجتماعی آخرین آمار ارائه شده توسط سایت رتبه بندی الکسا و پایگاه استاتیستا شاهدی بر این مدعی است که شبکه های اجتماعی مانند فیسبوک ، تلگرام و اینستاگرام نمونه هایی از پر بازدیدترین شبکه های جهان هستند (الکسا، 2016؛ استا تیستا، 2017 ) که در میان آنها محبوبترین شبکه تصویری، اینستاگرام است زیرا در هر ثانیه نزدیک به هشت هزار کاربر زیر عکسها لایک میزنند و در حال حاضر اینستاگرام 130 میلیون کاربر دارد (استا تیستا، 2017 ) و فیسبوک نیز برخالف فیلتر بودن در ایران، همچنان مورد استقبال نسل جوان و به ویژه دانشجویان میباشد، بطوریکه که 59 درصد کاربران ایرانی روزانه چند بار سراغ صفحه شخصی خود میروند (الکسا، 2016) بدون تردید این میزان استقبال از شبکه های اجتماعی و علاقه به تداوم تعاملهای شبکه ای نشان از انگیزه کاربران برای استفاده از آن میباشد. (لطیفی و همکارن، 1397). از نگاه این سایت آماری، محبوبترین شبکه‌های اجتماعی در ایران تلگرام، اینستاگرام، واتس اپ، لاین، فیس بوک، توئیتر، وی چت، تانگو و گوگل پلاس هستند. محبوبترین شبکه اجتماعی در ایران تلگرام با بیش از 45ملیون کاربر است و بعد از تلگرام هم در ایران به ترتیب اینستاگرام واتس اپ، و لاین از محبوبیت برخوردارند. (عربی، 1396)
سایر ویژگی های شبکه های اجتماعی
برخی از مهم ترین ویژگی های شبکه های اجتماعی فیسبوک عبارتند از :
✔️ دسترسی و وسعت
✔️ کم هزینه بودن
✔️ چند رسانه ای بودن
✔️ جمع گرایی و شبکه های انسانی
✔️ تعامل گرایی
✔️ بهره گیری بدون نیاز به مهارت و تحصص.
✔️ ارتباط فوری
✔️ پیوستگی و مداومت. (آذربخش، ۱۳۹۱)
نظارت بر محتوای شبکه های اجتماعی
«نظارت» از ماده «نظر» است و مرحوم «دهخدا» در كتاب لغتنامه (ج 14) ذيل واژه مذكور، آن را به نگريستن در چيزی با تأمل، چشم انداختن، حكومت كردن بين مردم و فيصله دادن دعاوی ايشان، ياری دادن و مدد كردن و كمك كردن و نيز به معنای چشم، بصر، ديده، فكر، انديشه، تفكر، رويه، دقت، تأمل، تدبر، خيال، وهم، و اعتراض آورده است.
علاوه بر بالابردن سطح سواد رسانه ای و دانش مدیریتی آحاد جامعه که وظیفه موسسات فرهنگی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، سایر نهادها و ارگانهای دولتی و کشوری که موظف به نظارت می باشند، در این زمینه نیز دسترسی های فنی و الکترونیکی را در اختیار داشته تا از طریق بستر های مناسبی که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایجاد خواهد نمود بتوانند سطح کیفی و صحت محتوای شبکه های اجتماعی و مفهوم ارتباطات را کنترل نموده و موجب پیشگیری از انتشار اخبار کذب یا محتوای فریب دهنده اذهان عمومی شوند که میتواند از فعالیت شبکه نفوذ و دشمنان جمهوری اسلامی ایران نیز جلوگیری سازد.
طی سالیان اخیر و با افزايش دسترسی به اينترنت و تلفن های هوشمند، مصرف اين شبکه ها به طور چشمگیری رو به افزايش بوده است تا حدی که دانشجويان و حتی کسبه بازار تا نیمه های شب در اين شبکه های اجتماعی مجازی مشغول صرف انرژی ارزشمند خود هستند، به نحوی که ارتباطشان با دنیای واقعی بخصوص همکلاسی ها، همکاران، دوستان و اعضای خانواده تا حد زيادی کاهش يافته و حتی جايگزين درسهای دانشگاه و فرایند های کلیدی کسب و کار یا حتی عباداتشان شده است .
دانشجويانی که به جای يک يا دو گروه در گروه های بیشماری عضو هستند و طبق گفته خودشان نمیتوانند حتی نصف پیام های دريافتیشان را بخوانند (سايت خبری ممتاز نیوز، 1394)
در طول این چهل سال – و اکنون مانند همیشه- سیاست تبلیغی و رسانه‌ای دشمن و فعّال‌ترین برنامه‌های آن، مأیوس‌سازی مردم و حتّی مسئولان و مدیران ما از آینده است. خبرهای دروغ، تحلیل‌های مغرضانه، وارونه نشان دادن واقعیّتها، پنهان کردن جلوه‌های امیدبخش، بزرگ کردن عیوب کوچک و کوچک نشان دادن یا انکار محسّنات بزرگ، برنامه‌‌ی همیشگی هزاران رسانه‌ی صوتی و تصویری و اینترنتی دشمنان ملّت ایران است؛ و البتّه دنباله‌های آنان در داخل کشور نیز قابل مشاهده‌اند که با استفاده از آزادی‌ها در خدمت دشمن حرکت میکنند. شما جوانان باید پیش‌گام در شکستن این محاصره‌ی تبلیغاتی باشید. (رهبر معظم انقلاب، بيانيه گام دوم انقلاب، 1397)
شايد بتوان گفت، محتوای رسانه های مجازی از ارکان اصلی عناصر اجتماعی اثرگذار در سلامت اجتماعی جوانان و از مهمترين فعالیت های اوقات فراغت به شمار می آيند و درنتیجه استفاده درست و بهینه از اين رسانه ها میتواند تضمین کننده سلامت اجتماعی جامعه باشد و با توجه به اهمیت تأمین سلامت دانشجويان، اين مطالعه با هدف بررسی سنجش تأثیر محتوای شبکه های اجتماعی موبايل محور بر سلامت و کیفیت زندگی دانشجويان انجام خواهد پذيرفت و نتایج آن به همراه راهکارهای فنی برای نهادها و ارگان های نظارتی و همچنین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه خواهد شد.
مفهوم شبکه های اجتماعی به زبان ساده
تصور کنید با دوستان خود به کافه‌ای می‌روید و در آنجا با هم صحبت می‌کنید، عکس‌هایتان را به هم نشان می‌دهید، ویدیویی را کنار هم تماشا می‌کنید و حتی ممکن است موزیکی را برای هم بفرستید؛ حال تمام این کارها را می‌توانید در فضای مجازی و از طریق پلتفرم «شبکه های مجازی» یا همان «شبکه های اجتماعی» انجام دهید. سرویس‌ها و اپلیکشین‌های مختلفی برای برقراری ارتباط و اشتراک‌گذاری فایل‌های متنی، موسیقی، عکس و ویدیو بین کاربران وجود دارد که به هر کدام از این سرویس‌ها و اپلیکیشن‌ها، «شبکه مجازی» یا «شبکه اجتماعی» می‌گویند.
در شبکه های مجازی شما می‌توانید با افرادی که می‌شناسید و همچنین تعداد بسیار زیادی از کسانی که نمی‌شناسید، ارتباط برقرار کنید و محتوای منتشر شده‌ی آنها را ببینید. در واقع، شبکه های مجازی مانند کشورهایی هستند که مرزی بین آنها برقرار نیست و شما می‌توانید با هرکسی که خواستید ارتباط بگیرید. شایان ذکر است که شبکه های مجازی مختلفی در دنیا وجود دارد که هر کدام ویژگی‌های ظاهری و عملکرد خود را دارند. در ادامه انواع شبکه های مجازی را خدمت شما عزیزان معرفی می‌کنیم.
