سبک تصمیم گیری اسکات و بروس

اسكات و بروس در مطالعات خود پيرامون سبك تصميم گيري افراد و عوامل موثر بر آن ، بر ويژگي هاي دروني و تفاوت هاي فردي افراد توجه بسياري نموده و براين اساس پنج سبك تصميم گيري را تحت عنوان سبك هاي عمومي تصميم گيري ارائه نموده اند. اين پنج سبك عبارتند از : سبك تصميم گيري عقلايي ، سبك تصميم گيري شهودي، سبك تصميم گيري وابستگي، سبك تصميم گيري آني و سبك تصميم گيري اجتنابي. در ادامه به بیان هریک ازین سبکها می پردازیم :
• سبك تصميم گيري عقلايي: اين سبك بيانگر تمايل تصميم گيرنده به شناسايي تمامي راهكارهاي ممكن ، ارزيابي نتايج هر راهكار از تمامي جنبه هاي مختلف و در نهايت انتخاب راهكار بهينه و مطلوب توسط تصميم گيرنده در هنگام مواجهه با شرايط تصميم گيري مي باشد. به عبارتي در اين سبك تصميم گيري مساله رخ داده بطور دقيق قابل تعريف بوده و فرد تصميم گيرنده از يك فر ايند ثابت و كاملاً مشخص جهت انتخاب و اجراء بهترين راه حل و دست يابي به اهداف پيروي مي كند. افرادي كه از سبك عقلایي برخوردارند تصميمات خود را بر اساس جستجو و تجزيه و تحليل كامل و همه جانبه تمامي اطلاعات موجود هم از منابع دروني و هم از منابع بيرون ي قرار مي دهند.

• سبك تصميم گيري شهودي: تصميم گيري شهودي فرآيندي ناخود آگاه است كه درسايه تجربه هاي استنتاج شده به دست مي آيد. در ا ين شيوه تصميم گيري فرد تصميم گيرنده منطق روشني در رابطه با درست بودن تصميم خود ندارد، بلكه با تكيه بر بينش و فراست دروني خود آن چيزي را كه فكر مي كند درست است انجام مي دهد.افرادي كه از سبك تصميم گيري شهودي برخورداند كاملاً تجزيه و تحليل بخردانه مساله را رد نمي كنند، بلكه معتقدند در برخي شرايط نظير هنگام مواجهه با يك بحران ،در شرايط عدم اطمينان و زمانی كه با حجم عظيمي از اطلاعات پردازش نشده مواجه مي شوند و در شرايطي كه به علت ماهيت پيچيده مساله و بحراني بودن شرايط امكان جمع آوري تمامي اطلاعات موجود پيرامون موضوع تصميم گيري و بررسي دقيق و سيستماتيك اين اطلاعات وجود ندارد ، شهود و فراست دروني به كمك افراد آمده ودر انتخاب تصميم مناسب مي تواند نقش مهمي را ايفا كند.
سه منبع مهم شهود و بينش دروني در اين سبك تصميم گيري عبارتند از:
1. پاسخ هاي ذاتي/ فطري: پاسخ هاي ذاتي از ضمير ناخودآگاه انسان نشات گرفته ، غير قابل آموزش بوده و بطور غريزي از بدو تولد همراه انسان مي باشند.
2. تجارب عمومي: اين منبع شهود انسان ها را آموخته ها و تجارب فراگرفته شده طي جريانات و موقعيت هاي گذشته تشكيل مي دهند.
3. آموزش هاي متمركز : اين آموزش ها در راستاي كاهش وابستگي فرد به تحليل هاي كاملاً بخردانه در شرايط مبهم و ناشناخته و بهبود توانمندي هاي شهودي مي باشد.
بر اين اساس مي توان گفت تصميم گيري شهودي در محيط ها ي متلاطم و ناشناخته از جامعيت و انعطاف پذيري بيشتري برخوردار است.
• سبك تصميم گيري وابستگي: اين سبك بيانگر عدم استقلال فكري و عملي تصميم گيرنده و تكيه بر حمايت ها و راهنماييهاي ديگران در هنگام اتخاذ تصميم است.مديراني كه از سبك تصميم گيري وابستگي برخوردارند در هنگام مواجه شدن با يك مشكل يا فرصت نيازمند اين هستند كه حتماً فردي در كنار آنها باشد تا كاملاً مطابق گفته هاي او عمل كنند . چنين افرادي به جاي اينكه در هنگام اتخاذ تصميمات مهم با ديگران مشورت نموده و در نهايت تصميم نهايي را خودشان انتخاب كنند، كاملاً متكي و وابسته به ديدگاه هاي ساير افراد عمل مي كنند.
• سبك تصميم گيري آني: سبك تصميم گيري آني بيانگر احساس اضطرار تصميم گيرنده و تمايل وي به اخذ تصميم نهايي در كوتاه ترين و سريع ترين زمان ممكن است. به عبارت ديگر مديراني كه از سبك تصميم گيري آني برخوردارند در هنگام مواجه شدن با موقعيت تصميم گيري بلافاصله و بي درنگ تصميم اصلي خود را اتخاذ مي كنند.
• سبك تصميم گيري اجتنابي: افرادي كه از سبك تصميم گيري اجتنابي برخوردارند در هنگام مواجه با مساله (مشكل يا فرصت ) تا آنجا كه امكانپذير باشد تصميم گيري را به تعويق انداخته و از هرگونه واكنش نسبت به مساله رخ داده طفره مي روند. بنابراين سبك تصميم گيري اجتنابي را مي توان تلاش و تمايل فرد تصميم گيرنده به اجتناب از اتخاذ هر گونه تصميم و تا حد امكان دوري از موقعيت هاي تصميم گيري تعريف نمود.

برای مطالعه سایر سبک های تصمیم گیری مدیران در سازمان کلیک کنید.