بانكداري الكترونيك

بانكداري الكترونيك

به زعم وايت و هريسون(2004) درجهان رقابتي امروز سازمان هاي بلند ياراي رقابت با رقباي جهاني خود در يك جهان تخت را ندارند. آنان كه نتوانند خود را با مقتضيات دنياي تخت سازگار سازند، از صحنه كسب و كار جهاني حذف مي شوند. امروز صنعت خدمات در دنيا در حال تغيير است تكنولوژي هاي جديد روش ارائه خدمات به مشتري را در بسياري از سازمان هاي خدماتي تغيير داده است. امروز فاصله جغرافيايي معناي خود را ازدست داده است و در دسترس بودن خدمات، سهولت، و سرعت توزيع خدمات باعث ايجاد مزيت رقابتي براي سازمان ها؛ از جمله بانك ها مي گردد. براي رقابت در اين محيط پيچيده كسب و كارها مجبور هستند جديدترين و جذابترين خدماتي را كه مشتريان خواستار هستند در اختيار آنها قرار دهند(قاجار، 1386).

تعاريف مختلفي از بانكداري الكترونيك ارائه شده است كه هر يك از اين تعاريف جنبه هايي از بانكداري الكترونيك را مورد بررسي قرار داده است. واژه بانكداري الكترونيك عمري كمتر از دو دهه دارد. اين واژه پس از ايجاد و توسعه شبكه هاي فراگير رايانه اي در جهان وارد عرصه ادبيات بانكداري بين الملل شده است. بانك ها به عنوان ركني مهم در ساختارهاي اقتصادي و نظام هاي مالي، مي بايستي همگام با تحولات جهاني، خود نيز منشاء تحولات تازه تري باشند. براي شناخت بهتر، تعاريف مختلف در زير ارائه شده است:
بانكداري الكترونيك را ميتوان استفاده از تكنولوژي پيشرفته شبكه ها و مخابرات براي انتقال منابع پول در سيستم بانكداري معرفي كرد. در واقع بانكداري الكترونيك به معناي يكپارچه سازي بهينه ي كليه امكانات و فعاليت هاي يك بانك از طريق بكارگيري تكنولوژي نوين اطلاعات، مبتني بر فرآيند بانكي منطبق بر ساختار سازماني بانك هاست كه امكان ارائه ي كليه خدمات مورد نياز مشتريان را فراهم ميسازد(ونوس، مختاران، 1381).
اساساً، بانكداري الكترونيكي به فراهم آوردن امكان دسترسي مشتريان به خدمات بانكي با استفاده از واسطه هاي ايمن وبدون حضور فيزيكي اطلاق مي شود.(كهزادي، 1380).
با توجه به تعاريف فوق مي توان نتيجه گرفت كه بانكداري الكترونيكي به سبب نقش آفريني در توسعه تجارت الكترونيكي، كيفيت ارائه خدمات بانكي، صرفه جويي در وقت ميليون ها مشتري و كاهش معضلات اجتماعي از اهميت و جايگاه بانكي، بلكه الزام ملي به عنوان يكي از زير ساخت هاي مهم توسعه كشورها قلمداد مي گردد.

ضرورت پيدايش بانكداري الكترونيك

يكي از نوآوري هايي كه در اثر تحولات گسترده فناوري ارتباطات و اطلاعات رشد قابل توجهي را تجربه نموده، تجارت الكترونيك است. بر اساس تحقيقات شركت فارستر2 طي دوره 2002-2006 حجم تجارت الكترونيكي به طور متوسط ساليانه بيش از 58 درصد رشد نموده است و از 2293 ميليارد در سال 2002، به بيش از 12837 ميليارد دلار در سال 2006 بالغ گرديده است (شيخاني 1378: 17).
با توجه به اينكه مبادلات پولي و مالي جزء لاينفك مبادلات تجاري است. از اينرو همگام با گسترش حجم تجارت الكترونيكي جهاني، نهادهاي پولي و مالي نيز به منظور پشتيباني و تسهيل تجارت الكترونيك به طور گسترده اي به استفاده از فناوري ارتباطات و اطلاعات روي آورده اند و در نتيجه طي چند دهه اخير سيستم هاي پرداخت الكترونيكي به تدريج در حال جايگزيني با سيستم هاي پرداخت سنتي مي باشند.در اين ميان بانك ها نيز با حركت به سوي بانكداري الكترونيك و عرضه خدمات مالي جديد، نقش شايان توجهي در افزايش حجم تجارت الكترونيك داشته اند(همان منبع، 1378: 21)(آسيب شناسي تبليغات در نظام بانكي).
ارائه خدمات خودكار بانك ها باعث مي شود كه بانك ها از قيد زمان و مكان آزاد شوند و خدمات خود را شبانه روزي در اختيار مشتريان قرار دهند. به عبارتي مشتريان ديگر مجبور نيستند تا در يك زمان محدود از روز و در محلي خاص به نام شعبه جهت انجام عمليات بانكي حاضر شوند. در حال حاضر بخش در حال رشدي از مشترياني كه تمايل دارند عمليات بانكي خود را با استفاده از سيستم هاي الكترونيكي و بدون مراجعه به شعبه انجام دهند در حال پيدايش است (ارنست و يانگ، 1999).
با گسترش روزافزون جهاني سازي و عنصر رقابت، تحولات عظيمي در زمينه هاي تجارت، مديريت، بانكداري و حتي حكومت داري رخ داده و به تبع آن روش هاي سنتي به مدرن تغيير شكل يافته است. بدون شك در چنين شرايطي سازمان هاي پيشرو و نوآور بايد خود را با پيشرفته ترين تكنولوژي اطلاعات و فنون اجرايي مجهز ساخته تا بتوانند پاسخگوي تغييرات آتي تكنولوژيكي و زير ساختاري باشند. سيستم بانكي نيز از اين قاعده مستثني نبوده و با پيدايش پديده بانكداري الكترونيك شيوه ارائه خدمات به مشتريان در اقصي نقاط جهان دچار تحولات شگرفي شده است(حسن زاده، 1391).